De discussie rond rasspecifieke wetgeving of in het engels, breed specific legislation (BSL) is weer volop aan de gang. Dit keer door het feit dat Montreal op dinsdag 27-9, het voorstel voor een rasverbod op de pitbull en alle rassen die erop lijken, heeft goedgekeurd. Voorstanders vinden dat dit de enige manier is om de burgers te beschermen tegen agressieve honden, tegenstanders vinden dat er net een doodvonnis is getekend voor duizenden honden.
Ook in België wordt deze discussie weer aangewakkerd door een recent incident met een amerikaanse stafford en een meisje van 6 jaar dat in de kinderwagen is aangevallen. Dit is niet de eerste of de laatste keer dat er iemand wordt gebeten door een hond. In België zijn er naar verluid 100.000 bijtincidenten per jaar waarvoor medische aandacht nodig is. In Nederland zijn dat 150.000 bijtincidenten waarvan 12.000 personen per jaar op de eerste hulp belanden.
Kan rasspecifieke wetgeving een oplossing bieden voor bijtincidenten met honden? We kijken even naar de feiten.
Nederland en de pitbullwet
We hebben eigenlijk een mooi voorbeeld aan Nederland. In 1993 treedde de pitbullwet in actie nadat er kort op elkaar 3 dodelijke ongevallen waren waarbij pitbull-achtigen en kinderen betrokken waren. Er werd een verbod gezet op de kweek van pitbulls en rassen die erop leken. Je mocht enkel nog een ras houden dat leek op een pitbull als hij gechipt was en hij een stamboom had.
In Nederland werd in 1998 ook een onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van landbouw, natuurbeheer en visserij, waarin hondenbeten in kaart werden gebracht. Hieruit bleek dat 35% van de bijtincidenten in Nederland werden veroorzaakt door Rottweilers en Retrievers (golden en labrador). Waar zijn de gevreesde pitbulls? Kan het zijn dat de pitbullwet al effect had na 5 jaar?
Er zijn serieuze problemen met deze studie. De hele studie is gebaseerd op 164 ingevulde vragenlijsten. Dit is een bijzonder kleine dataset. In 40 van die vragenlijsten was het ras bekend. 35% van 40 honden is 14 honden. Je kan niet concluderen dat rottweilers en retrievers agressieve rassen zijn op basis van 14 honden.
Eveneens stond op het plaatje van een “mechelse herder” een “tervuerense herder” afgebeeld, op het plaatje van een lakense herder stond een mechelaar, etc. De kwaliteit van de studie is dus betwistbaar. Daarbij is het zeer moeilijk voor betrokkenen om het ras correct te identificeren.
Welk ras ben ik?
Gebrekkige data
De hierboven vermelde studies worden wel gebruikt voor het opstellen en ondersteunen van een rasverbod, maar het is duidelijk dat deze studies onvolledig zijn. De studies die in de richting van rasverbod wijzen hebben geen gegevens over:
- De context van de beet
- Het verleden van de hond
- Toegebrachte schade in verhouding met grootte van de hond
- Hoe vaak een hond in het gebied voorkomt oftewel PAF (Population Attributable Fraction)
Dit is echter zeer belangrijke informatie. Een hond die pas heeft gebeten bij het 51ste nietje dat in zijn kop werd geduwd, is deze even agressief als een hond die schijnbaar uit het niets aanvalt? Een hond die in de hand van een persoon bijt die twee vechtende honden probeert uit elkaar te halen, is deze even agressief als een hond die zich losrukt van de lijn en aanvalt?
Daarbij moeten we ook naar het verleden van zo een hond kijken. Komt hij van bij een broodfokker? Met welke technieken is hij opgevoed? Is hij gesocialiseerd? Heeft hij al 100 keer gewaarschuwd met duidelijke lichaamstaal die werd genegeerd? Dit zijn dingen die meespelen in het ontwikkelen van agressie en naar mijn mening veel belangrijker zijn dan het ras.
Wat was de schade? Is het een schram of is er een heel stuk vlees weg? Is het een punctiewonde van de hoektand of is er een vinger kwijt? Ook dit zegt iets over de ernst van de beet en moet uiteraard worden gerelateerd aan het type hond dat heeft gebeten. Een boerboel die een schrammetje maakt heeft bijlange niet zo hard gebeten als een chihuahua die een schrammetje maakt. Dit is echter allemaal informatie die we missen in de studies die voor rasspecifieke wetgeving zijn. En overheden nemen beslissingen op basis van deze gebrekkige informatie.
Waar bijvoorbeeld ook geen rekening mee wordt gehouden is de PAF (population attributable factor). Als in een bepaald gebied 80 van de 100 beten worden veroorzaakt door pitbulls, maar in dat gebied zijn 90 van de 100 honden pitbulls, dan ligt het niet noodzakelijk aan het ras. Dan is dat ras gewoon oververtegenwoordigd in dat gebied. Als ik in een ruimte ga zitten met 2000 bijen en 1 wesp dan is de kans groter dat ik wordt gestoken door een bij dan door een wesp. Zijn bijen daarom agressiever dan wespen? Neen, de statistiek is gewoon in hun nadeel.
Wat zeggen meer betrouwbare studies?
Data verzamelt door thebluedog.org
- 80% van de hondenbeten gebeurt binnenshuis
- De meeste bijtongevallen zijn bij jonge kinderen door een eigen of bekende hond
- In 86% van de gevallen wordt de beet uitgelokt door een actie van het kind zonder actief toezicht door een volwassene
Studie “Child victims of dog bites treated in emergency departments” 2003 Kahn, Bauche en Lamoureux
- “Gevaarlijke” honden zijn niet verantwoordelijk voor het grootste deel van de bijtincidenten (De Keuster et. al., 2006)
- 65% waren kinderen van gemiddeld 5 jaar ZONDER ouderlijk toezicht die in hun eigen huis werden gebeten
- 67% van de incidenten werden getriggerd door een handeling van het kind
Studie ” Dog bites in the Netherlands: A study of victims, circumstances and agressors to support evaluation of breed specific legislation” 2010 Cornelissen and Hopster
- Conclusie: betere educatie over hondenlichaamstaal en -gedrag is de sleutel tot preventie van hondenbeten, NIET RASVERBOD
Review van de literatuur door Overall and Love, 2001
Enige robuuste gegevens zijn:
- Veel hogere verhouding van verwondingen en de dood bij kinderen dan bij volwassenen
- Mannelijke kinderen worden vaker verwond of gedood dan vrouwelijke kinderen
- Overgrote deel van bijtincidenten is door de gezinshond
Hieruit blijkt dat menselijk gedrag een hele duidelijke factor is. Als het alleen aan het ras zou liggen, zouden mannen en vrouwen evenveel worden gebeten. Hier blijkt het af te hangen van speelstijl en manier van omgaan met de hond.
Patronek et. al., 2010
Rasspecifieke wetgeving is voornamelijk gebaseerd op angst en is niet gestaafd door goed wetenschappelijk onderzoek
Reisner et. al. 2007 “Behavioral assesment of child-directed canine agression
Agressie was niet gelimiteerd tot specifieke hondenrassen, geslacht, intact of niet of geschiedenis van training
ASPCA (american society for the prevention of cruelty to animals)
Er is geen bewijs dat BSL (breed specific legislation) gemeenschappen veiliger maakt voor mensen of huisdieren. Na een grondige studie van doden door hondenbeten heeft het center for disease contole and prevention (CDC) besloten om sterk tegen BSL te zijn. Het CDC citeerde, samen met andere problemen, de onnauwkeurigheid van hondenbeet data en de moeilijkheidsgraad in het identificeren van specifieke rassen. BSL is ook duur en moeilijk te handhaven.
Door rasspecifieke wetgeving zouden dit soort vriendschappen uit elkaar gerukt worden.
Nederland en de pitbullwet: conclusie
Weet je nog de pitbullwet van in Nederland? Wel in 2008 werd er een rapport opgesteld om te kijken welk effect de pitbullwet heeft gehad op bijtincidenten. Dit citeer ik rechtstreeks uit het verslag:
“In de periode van 2000 t/m 2007 zijn in Nederland 1.937 honden van het vermeende type pitbull terriër in beslag genomen….Van het aantal in beslag genomen honden van het type pitbull terriër is 82% geëuthanaseerd.”
82% van 1.937 honden, dat zijn 1588 honden die dood zijn omwille van deze wet. Dat is zeer drastisch. Maar heeft het ook effect gehad?
“De regeling agressieve dieren (RAD) is mede ingesteld om het aantal bijtincidenten terug te dringen, maar dat doel lijkt niet gehaald: het aantal ernstige bijtincidenten in de eerste 10 jaar na het van kracht worden van de RAD is EVEN GROOT als dat in de 10 jaar voor het in werking treden van de regeling….De regeling is dus niet effectief gebleken.”
Dat zijn 1588 honden dood…voor NIETS.
En nu doet Montreal hetzelfde als dat Nederland al heeft gedaan. En ze zullen dezelfde resultaten behalen. Onschuldige honden gaan dood omwille van onwetende politici.
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een rasverbod?
Waar kunnen de inwoners van Montreal zich aan verwachten?
Honden lijden eronder: Mensen die een verboden ras hebben, komen er niet mee buiten en gaan er niet mee naar de dierenarts uit angst voor een inbeslagname
Veiligheid van de gemeenschap lijdt eronder:
- De middelen van de overheid die gericht zijn op het handhaven van het rasverbod kunnen niet op betere manieren gebruikt worden
- De honden die geen geneeskundige zorg ontvangen, kunnen zorgen voor een epidemie van ziektes die nu door vaccinatie onder controle zijn
- Individuen die honden trainen om te vechten gaan zich op andere rassen richten
- Sommige criminelen zullen juist een verboden hond aanschaffen omwille van de status die hieraan verbonden is
- Er is een misplaatst gevoel van veiligheid omdat de “agressieve’ rassen verboden zijn
Moet ik dood? Waawom?
Conclusie
Er is wel degelijk een probleem en er moet wel degelijk iets aan gedaan worden. Maar rasspecifieke wetgeving is niet de oplossing. We moeten mensen beter informeren over hondenlichaamstaal. We moeten onze honden halen bij verantwoordelijke fokkers die hun pups verzorgen en socialiseren zodat zij een goede start hebben in het leven. We moeten onze honden op een verantwoorde beloningsgerichte manier opvoeden. Fysieke straf verhoogt namelijk de kans op agressie. Kinderen moeten op school leren over huisdieren en hoe ze ermee moeten omgaan. Kinderen onder de 7 jaar mogen nooit alleen gelaten worden met een hond. etc.
Er zijn veel maatregelen die we kunnen treffen maar rasspecifieke wetgeving hoort hier niet bij. Het bewijs is zeer duidelijk. Montreal heeft een vreselijke vergissing begaan.
