“Ik kan hem niet de baas”

Ik hoor het regelmatig. “Mijn man kan hem wel onder houden maar mij lukt dat niet, hij is veel te sterk. Hij luistert dus niet naar mij”.

Dat is natuurlijk wel een heel groot nadeel aan de aversieve school van hondentraining. Als je altijd de baas moet zijn en de hond moet laten voelen dat jij de baas bent…hoe gaat een vrouw van 45 kg dan een mastino kunnen opleiden? Of hoe kan een kind dit dan doen?

Meer nog, hoe kan een dierentrainer dan een olifant trainen? Of een dolfijn? Of een leeuw? Of een nijlpaard? In de wereld van het trainen van dierentuin-dieren zijn ze er al lang achter. Als je gebruik maakt van dwangmiddelen en straf (zwepen etc.) dan is er een hele grote kans dat je vroeg of laat wordt aangevallen of vertrappelt.

Bij honden is het trouwens niet anders. Als je een hond opvoedt met slipkettingen, schokbanden en/of veel straf (tik op de neus, vastpakken bij nekvel, alfarol, etc.) dan is de kans heel groot dat deze hond agressief gaat reageren. De bewijzen zijn er en je kan ze niet negeren. Vele agressieve honden zijn daartoe gedreven door de opvoedmethode die werd gebruikt.

Maar wat als er een andere manier is? Een manier die overigens veel beter is voor het welzijn van het dier? Een manier die trouwens betere resultaten behaalt op lange termijn? Die is er! We noemen deze methode “beloningsgerichte training”. Je gaat je dus niet focussen op alles wat de hond slecht doet en hem hierop afstraffen. Je gaat je focussen op wat de hond goed doet en hem daarvoor belonen. Niet alleen ga je daardoor ongewenst gedrag doen afnemen maar je laat gewenst gedrag toenemen. De kracht van deze methode ligt vooral in het feit dat je aan de hond duidelijk maakt wat hij wel mag doen.

Als je de hond enkel en alleen straft voor wat hij niet mag, dan kan hij er alleen maar achterkomen wat hij wel mag doen door alles uit te proberen wat in zijn kop komt tot als hij niet meer wordt gestraft.
Als je hem beloont voor wat hij wel mag doen, dan weet hij onmiddellijk dat hij dat mag doen en dat het bovendien heel aangenaam is om dat te doen. Hij zal dit dus ook makkelijker gaan doen in de toekomst.

Stel je voor dat je in een grote kamer wordt neergezet. Je moet een hele specifieke handeling uitvoeren maar krijgt geen enkele instructie. Elke keer je een verkeerde stap neemt of een verkeerde arm uitsteekt krijg je een elektrische schok. Als je juist handelt volgt er geen schok.
Beeld je nu diezelfde kamer in. Elke keer je een stap in de juiste richting zet krijg je een beloning. Als je een fout maakt krijg je helemaal niets.
Welke van de twee zal er sneller voor zorgen dat je de juiste handeling hebt uitgevoerd? Welke methode zal het meest traumatische zijn?

In de eerste kamer zijn er twee dingen mogelijk. Je zet door maar krijgt heel veel schokken en geraakt enorm gefrustreerd of je durft helemaal niets meer te bewegen uit schrik voor de schok die onvermijdelijk zal komen. Dat laatste noemen ze “learned helplessness”. Dit wordt soms verkeerd geïnterpreteerd als gehoorzaamheid.
In de tweede kamer ben je vrij om te verkennen en de beloningen zijn een soort van kruimelspoor die je in de juiste richting leiden. In de eerste kamer zal je niet snel terugstappen omdat de beloning niet opweegt tegen de negatieve ervaring. In de tweede kamer zal je met plezier nog eens een keertje gaan.

Vergelijk dit nu met trainingsessies. Als je alleen maar straft, gaat je hond niet graag trainen en zal hij alleen maar doen wat je vraagt uit schrik voor wat de gevolgen zullen zijn als hij het niet doet. Als je je hond beloningsgericht opvoedt zal hij doen wat je vraagt omdat hij dat leuk vindt om te doen. Een trainingsessie wordt dan leuk!

Leukste vanal? Alle mensen kunnen dit zonder probleem toepassen. Het maakt niet uit hoe sterk of groot of zwaar je bent. Met de beloningsgerichte methode kan iedereen een hond doen gehoorzamen. Ook die vrouw van 45 kg of dat kind van 11 jaar.

Ik kreeg het volgende bericht van een oude klant van mij nadat dit artikel was uitgestuurd naar mijn emaillijst:

Kan je je hond niet de baas? Misschien moet je dan eens een andere trainingsmethode uitproberen. Het zou wel eens goed kunnen bevallen 😉