Dit keer mogen we een gastschrijfster verwelkomen. Dit artikel is geschreven door Laure-Anne Viselé.
Vijftien trainers, vijftien meningen
Iedereen mag zich hondentrainer noemen. Je hoeft hier geen diploma voor te hebben. Dat betekent dat je veel verschillen hebt in de methodes en denkwijze van individuele trainers. Dit is zo bekend dat er in Engeland hierover zelfs een spreekwoord bestaat: Als je vijftien trainers in een kamer zet en een vraag stelt, krijg je vijftien verschillende antwoorden. Met zoveel verschil tussen het advies van trainers, kan het voor de klant heel lastig zijn om het juiste pad te vinden. In de hondenwereld krijg je soms een ware ideëen-oorlog waarin iedere trainer zijn geloofwaardigheid onder vuur staat. Je hebt het type dat denkt dat bepaalde gebeurtenissen hem/haar kwalificeren:
- Ik ben met honden opgegroeid.
- Ik kreeg borstvoeding van een wolvin.
- Ik heb 25 jaren ervaring.
- Ik heb een magische band met honden.
- Ik huil naar de maan
Je zou verbaasd zijn hoe erg dit soort uitspraken mensen aaspreekt. Het is alsof charisma en een goed verhaal de plaats van opleiding, bewijs en betrouwbaarheid kunnen vervangen.
‘Het is wetenschappelijk bewezen’
En dan heb je de tegengestelde types. Het type dat bewijs wel belangrijk lijkt te vinden, maar over alles en nog wat zegt “Het is wetenschappelijk bewezen dat …” en/of “Als je me niet gelooft ben je onethisch, onprofessioneel en onwetend bezig.”
Als iemand die een carrière in onderzoek probeert uit te bouwen, krijg ik van dat soort uitspraken bloed onder mijn nagels. Mocht je doorvragen over welk onderzoek ze het hebben en hoe het ‘bewezen’ werd, kijken ze je aan alsof je gek bent. In mijn ervaring hebben ze in geen geval het vermelde onderzoek gelezen. Hooguit – en dat gebeurt ook bijna nooit – hebben ze iets hierover in een populaire krant gelezen. Gezien de liefdesrelatie tussen kranten en drama, kun je je voorstellen hoe onherkenbaar het originele onderzoek vervormd wordt.
Maar het ergste is dit: er is languit geen onderzoek gedaan over ieder klein specifiek punt dat vermeldt wordt, dus veel trainers zeggen gewoon dat iets ‘wetenschappelijk bewezen’ is, niettegenstaande er geen enkel onderzoek naar is gedaan.
Wetenschap geeft geen absolute zekerheid
Zelfs als er een onderzoek bestaat en als de trainer die wel heeft gelezen, is geen enkel onderzoek perfect genoeg om te kunnen zeggen dat het iets absoluut ‘bewijst.’ Mocht de studie naar het beste vermorgen zijn uitgevoerd zou het voorvoegsel “Er is bewijs gevonden voor” meer accuraat zijn.
Maar de meeste studies hebben maar een klein aantal individuen die getest worden, en vaak zijn er factoren aanwezig die een invloed hebben op de resultaten oftewel “confounding factors”. Vaak trekt men ook conclusies die toch wel heel ver van de resultaten liggen. En als andere onderzoekers de studie proberen te reproduceren krijgen ze af en toe ook verschillende resultaten. Je zou pas redelijk zeker van je zaak kunnen zijn als veel goede onderzoeken over hetzelfde onderwerp met telkens een grote testgroep, dezelfde conclusies trekken. Maar de wereld van het hondenonderzoek is jong, en we zijn ver van die metastudies.
Begrijp me niet verkeerd: ik ben geobsedeerd door wetenschap. Ik probeer mijn leven te leiden door zo veel mogelijk betrouwbare informatie te verzamelen en zo veel mogelijk distorties weg te werpen. Wat ik zo mooi aan wetenschap vind, is dat we ons best doen om zo objectief mogelijk naar de wereld te kijken. Informatie uit het onderzoek is dus de meest betrouwbare informatie die er voor handen is. Alleen is het niet absoluut betrouwbaar. Het is zonder twijfel beter dan “ik ben met wolven opgegroeid dus het is waar”, maar het is zeker niet perfect.
Hoe kan ik een trainer dus evalueren?
Nu weet je ongetwijfeld wat te doen. Mocht een trainer de gevreesde “het is wetenschappelijk bewezen dat” zeggen, vraag dan beleefd en nieuwsgierig of ze het onderzoek een beetje zouden kunnen uitleggen? En vraag of ze de naam van de studie kunnen geven, of de studie kunnen doorsturen zodat je het ook kan lezen. Want het klinkt zo fascinerend allemaal. Als de trainer duidelijk geen idee heeft van de details van de studie of waar je hem zou kunnen vinden, mag je van mij geen enkele waarde toekennen aan deze informatie.
Mocht een trainer zeggen “Dit blijkt alleen uit anecdotes te komen, maar ik heb het zelf geprobeerd en krijg goede resultaten hiermee”, verspil geen tijd en schrijf je hond onmiddelijk in. Mocht diezelfde trainer zeggen dat hij iets gewoon niet weet….verspil geen tijd en trouw met deze eervolle ridder.
Mocht een hondentrainer je willen doen geloven dat hij is opgevoed door een moederwolvin en naar de maan huilt: Wel, ik hoef je niet te vertellen wat je dan moet doen, toch?
Laure-Anne Viselé is hoofdtrainer bij OhMyDog! en gedragstherapeut bij canisbonus. Ze heeft Zoölogie gestudeerd en heeft een postgraduaat in toegepast diergedrag. Laure-Anne is oorspronkelijk franstalig maar heeft in haar jeugd, jarenlang in Engeland gewoond. Ze woont nu in Den Haag met haar man, kind en hond. Ze toont een uitzonderlijke passie voor hondengedrag en verslind elk boek en artikel waar ze haar handen op kan krijgen. Ze is the real deal naar mijn mening.
