Beperkte kennis
Lange tijd geleden werd gedacht dat enkel mensen in staat waren tot spel en dat dit niet was weggelegd voor de “mindere levensvormen”. Ondertussen weten we dat spel voorkomt bij meerdere diersoorten.
We weten nog niet zo heel veel over spel bij honden. Er zijn hier veel hersengebieden bij betrokken en dat maakt spel ook net zo moeilijk om te bestuderen. Spel wordt wel vaak gekoppeld aan vreugde, maar dat valt moeilijk te omschrijven, laat staan dat we het moeten meten. Omwille van deze complexe aard en omwille van het risico dat we het probleem op een menselijke manier zouden bekijken, blijven wetenschappers over het algemeen liever weg van dit onderwerp.
Vele voordelen
Hoewel we dus nog zeker niet alles weten over spel, weten we wel dat dit helpt bij de ontwikkeling van de hond. Het is namelijk een manier voor hen om alle gedragssystemen te oefenen binnen een veilige omgeving. Die veilige omgeving is erg belangrijk om spel te stimuleren. Een angstige of uitgehongerde hond zal bijvoorbeeld niet snel spelen.
Het is ook een manier om de banden tussen individuen te versterken en om hun fysieke kracht te meten ten opzichte van anderen.
10 minuutjes spel na een trainingssessie kan zijn geheugen en prestaties zelfs verbeteren! Daar heb ik hier een artikel over geschreven.
Daar stopt het niet, door spel te integreren in je training verhoog je de motivatie van je hond en kan die een stuk sneller leren.
Spelsignalen
Spel wordt duidelijk afgebakend door spelsignalen. Er is voor honden een duidelijk begin en einde. Zelfs tijdens spel kan een hond nog extra aanmoedigen of juist een pauze inlassen met behulp van deze signalen. Uit meerdere studies blijkt dat wat gebeurt binnen spel, niet voorspelt hoe een hond zich zal gedragen in andere contexten. Een hond die zich agressief of zeer competitief opstelt tijdens spel zal niet noodzakelijk buiten spel ook zeer competitief zijn.
Zo hoor ik nog vaak dat je als eigenaar altijd moet winnen binnen spel om te laten blijken dat je de baas bent. Wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat het winnen of verliezen van een trekspel, geen indicatie is voor het gedrag daarbuiten. Het enige dat je bereikt met dat krampachtig winnen, is dat je een hele saaie spelpartner wordt. Je hond zal dan niet meer met je willen spelen, niet omdat je zoveel ontzag opwekt maar omdat je doodsaai bent.
Speelstijl
Speelstijl is een deel van het karakter van je hond. Verschillende honden hebben verschillende speelstijlen. Honden spelen niet zomaar met alle honden, net zoals wij niet zomaar overeenkomen met alle mensen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met incompatibele speelstijlen. Honden proberen zich echter wel – in de mate van het mogelijke – aan te passen aan anderen hun stijl, zowel bij mensen als bij dieren. Een voorbeeld hiervan is dat grote honden zich vaak kleiner maken om te kunnen spelen met kleinere honden. Dit noemen we ‘self-handicapping’.
Spel is enkel spel als het leuk is voor alle betrokken partijen. Binnen spel moeten de rollen wisselen. Dus het ene moment zit Luna achter Onyx aan en het volgende moment Onyx achter Luna.
Er worden vaak kleine onderbrekingen of pauzes ingelast. Als het spel heel eenzijdig wordt of als 1 hond duidelijk angstig wordt of probeert weg te geraken, is dit geen spel meer. Spel kan ook escaleren en uitmonden in agressie. Een moeder lost dit bij haar pups op door tussen de twee in te gaan staan.
Dit kan je zelf ook doen of je kan ze bijvoorbeeld beiden doen zitten. Dit zorgt voor een verplichte pauze. Om te gaan zitten moeten ze zichzelf namelijk wat kalmeren.
Spel is dus een fantastisch maar ingewikkeld gegeven met vele facetten. Ik zou er uren naar kunnen kijken hoe honden zich navigeren door deze complexe interacties. In onderstaand filmpje analyseren we samen wat beeldmateriaal van spelende honden.
Nu weet je hoe geweldig spel is en waar je op kan letten om in te schatten of wat je ziet nog spel is. Ik wil graag afsluiten met volgende gedachte:
Je hebt een trekspelletje gespeeld met je hond en wilt nu stoppen. Je hond geeft echter niet op en blijft trekken. Is iemand die krampachtig 5 minuten de strijd aangaat met zijn/haar hond om kost wat kost te kunnen ‘winnen’, de winnaar? Of is de hond die er 5 minuten extra spel uit heeft gekregen de winnaar?
